In de wereld van vandaag staat inclusief onderwijs hoog op de agenda van onderwijsinstellingen en beleidsmakers over de hele wereld. Maar wat houdt inclusief onderwijs eigenlijk in en waarom wordt het onderwerp steeds belangrijker? Daar kom je achter in dit blog!
Inclusief onderwijs houdt in dat alle kinderen, ongeacht hun achtergrond, vaardigheden of eventuele beperkingen, toegang hebben tot en deelnemen aan het reguliere onderwijs. Het doel is om een omgeving te creëren waarin elk kind gelijke kansen krijgt om te leren, te groeien en te gedijen.
Soms wordt gesproken over inclusie als kinderen met een beperking worden toegelaten op een reguliere school. Zij kunnen hier vaak alleen blijven als ze passen bij wat de school te bieden heeft. Bij inclusief onderwijs is het precies andersom: de school past zich aan aan wat de kinderen nodig hebben.
Inclusief onderwijs biedt een kans om diversiteit te vieren. Door kinderen met verschillende achtergronden en vaardigheden samen te brengen, leren ze van elkaar en ontwikkelen ze respect en begrip voor elkaars verschillen.
Inclusief onderwijs stelt kinderen in staat om hun volledige potentieel te bereiken, ongeacht eventuele beperkingen die ze kunnen hebben. Het biedt een omgeving waarin elk kind wordt aangemoedigd en ondersteund om te groeien en zijn talenten te ontwikkelen.
Kinderen leren essentiële sociale vaardigheden, zoals samenwerking en empathie, wanneer ze samen in een inclusieve omgeving leren. Dit helpt hen om goede relaties op te bouwen en zich verbonden te voelen met anderen in de samenleving.
Inclusief onderwijs simuleert de diversiteit en complexiteit van de echte wereld, waardoor kinderen worden voorbereid op een samenleving waarin diversiteit de norm is. Zo kunnen ze zich beter aanpassen aan verschillende situaties en mensen wanneer ze ouder worden.
Verschillende landen hebben stappen gezet om inclusief onderwijs te bevorderen en te implementeren. Enkele opvallende voorbeelden zijn:
In Portugal zijn alle scholen inclusief. De overheid heeft al jaren een visie op inclusie en draagt deze sterk uit. Er zijn speciale wetten voor inclusie en burgerschap geschreven. Scholen voor speciaal onderwijs zijn bijna verdwenen en alles is gericht op de deelname van iedereen. De waarden vrijheid, waardigheid, solidariteit en gelijkheid worden breed omarmd. Deze waarden, samen met de visie, vormen een stevige basis voor de bevordering van inclusief onderwijs.
Italië was een van de eerste landen die leerlingen met een beperking integreerde in reguliere scholen. Tot op de dag van vandaag blijft Italië wetten op het gebied van inclusief onderwijs optimaliseren. Er wordt gewerkt aan de opbouw van een samenleving die gebaseerd is op acceptatie en het samenleven in diversiteit. Italianen ervaren dit als een toegevoegde waarde en als een nuttige groei-ervaring voor iedereen.
In Noorwegen wordt gewerkt met een zeer inclusief systeem van speciaal onderwijs. Er wordt gestreefd naar maximale equity (gelijke behandeling). Noorse kinderen met speciale onderwijsbehoeften krijgen in praktisch alle gevallen les tussen hun wijkgenootjes zonder rugzakje: de inhoud van de les mag aangepast zijn, de locatie niet. Alleen wanneer een kind een medische of psychologische begeleiding nodig heeft die niet haalbaar is in reguliere scholen, vindt hun onderwijs plaats op een andere locatie.
In verschillende gemeenten in Nederland zijn al mooie ontwikkelingen gaande op het gebied van inclusief onderwijs. Scholen hebben het roer omgegooid en gekeken naar wat er mogelijk is. Dit vraagt om een verandering in visie en een geloof in gelijke kansen en diversiteit. Daarnaast is het essentieel dat de overheid en het onderwijsveld voldoende steun bieden, zoals trainingen voor leerkrachten, hulp en extra handen vanuit expertisecentra en toegankelijke leeromgevingen voor alle kinderen. Maar ook samenwerking tussen scholen, ouders en andere betrokken partijen is belangrijk.
Met inclusief onderwijs werken we toe naar een toekomst waarin alle kinderen gelijke kansen krijgen. Door diversiteit te omarmen en alle leerlingen te verwelkomen, ontstaat er gaandeweg een samenleving waarin respect, begrip en solidariteit meer centraal staan. Het biedt niet alleen de mogelijkheid aan elk kind om zijn volledige potentieel te bereiken, maar creëert ook een inclusieve samenleving waarin iedereen wordt gewaardeerd om wie ze zijn.
