Online pesten treft steeds vaker basisschoolkinderen. Door hen al op jonge leeftijd bewust te maken van de mogelijkheden en gevaren van sociale media, kunnen we cyberpesten vroeg aanpakken.
Op middelbare scholen vormen roddel- en pestaccounts een groeiend probleem. Via anonieme accounts op bijvoorbeeld TikTok, Snapchat en WhatsApp slingeren scholieren roddels over medeleerlingen en leerkrachten de wereld in. Die roddels bereiken soms wel honderden volgers, met mogelijk desastreuze gevolgen.
Roddels verspreiden op roddel- en pestaccounts – ook wel juicekanalen genoemd – is een vorm van cyberpesten. In 2023 gaf bijna 7% van de ondervraagde jongeren tussen de 15 en 18 jaar aan recent slachtoffer te zijn geweest van online bedreiging en intimidatie. In een klas met dertig leerlingen gaat het dus gemiddeld om twee leerlingen. Het gaat dan vaak om online bedreiging, online pesten, shamesexting en online stalking.1
Het is belangrijk om al op de basisschool aandacht te besteden aan cyberpesten. Het komt namelijk óók voor op basisscholen. Bouw daarom al vroeg aan de digitale weerbaarheid van kinderen.
Een goede mediaopvoeding kan niet alle problemen voorkomen, maar helpt kinderen wel om kritisch te kijken naar wat ze online zien. Bovendien geeft het ze handvatten om verantwoord om te gaan met sociale media. Belangrijk is niet om kinderen te vertellen wat ze moeten denken, maar hoe ze zelfstandig de juiste keuzes kunnen maken. Hoe reageer je bijvoorbeeld op een kwetsend bericht? En hoe help je een vriend die online gepest wordt? Door te werken met realistische voorbeelden kunnen kinderen hun kennis daadwerkelijk toepassen in hun dagelijks leven.
De module Omgaan met sociale media (onderdeel van Blits Digitale geletterdheid van uitgeverij Delubas) voor groep 7 en 8 zit vol met praktijkvoorbeelden. In de module komt ook het thema online pesten aan bod, waarin kinderen onderzoeken wat de gevolgen zijn van ongewenst pestgedrag en hoe ze zich hiertegen kunnen wapenen.
In een rollenspel simuleren leerlingen een WhatsApp-gesprek, waarin ze verschillende rollen aannemen: slachtoffer, pestkop of oplosser. Tijdens de klassikale nabespreking vertellen kinderen wat ze vinden van hun eigen gedrag in die rol. Zo ontdekken ze spelenderwijs hun eigen grenzen en leren ze hoe ze zich sociaal kunnen gedragen op sociale media.
Heb je in de klas te maken met online pesten? Ga dan direct aan de slag met het thema over cyberpesten. Heb je er nog niet mee te maken? Gelukkig! Voorkomen is beter dan genezen, dus bied nu de complete module Omgaan met sociale media aan en vermijd problemen in de toekomst.
