Gepubliceerd op 6 januari 2025
Leestijd 5 min.

Leren lezen is een bijzonder proces dat kinderen helpt de wereld om hen heen beter te begrijpen. Voor veel kinderen begint dit avontuur al ver voordat ze daadwerkelijk een boek openslaan en zelfstandig leren lezen. Het proces van leren lezen verloopt in verschillende fasen, en er zijn diverse methodes en materialen die hierbij aansluiten. In deze blog bespreken we de eerste drie fasen van het leren lezen en hoe deze met goede methodes en materialen kunnen worden ondersteund.

Voorbereidende fase (0-4 jaar)

De weg naar leren lezen begint al op jonge leeftijd. In de voorbereidende fase ontwikkelen kinderen vaardigheden die de basis vormen voor het latere leesproces, zoals het herkennen van geluiden en klanken en het opbouwen van een rijke woordenschat. Spelenderwijs leren staat in deze fase centraal.

Methodes zoals Uk & Puk, Peuterplein, Bas in de Klas en het totaalprogramma van Piramide spelen hier goed op in door taalactiviteiten te combineren met thema’s uit de belevingswereld van jonge kinderen. Voorlezen, rijmspelletjes en het ontdekken van klanken zijn bijvoorbeeld speelse manieren om kinderen vertrouwd te maken met taal. De interactieve aanpak van deze methodes maakt dat kinderen op een natuurlijke manier taalplezier ervaren.

Ontluikende geletterdheid (4-6 jaar)

Vanaf groep 1 en 2 ontdekken kinderen dat woorden zijn opgebouwd uit klanken en dat letters hierbij horen. Deze fase draait om het ontwikkelen van klankbewustzijn, rijmen en het herkennen van letters. Het is ook de periode waarin kinderen woorden leren ‘hakken en plakken’.

Piramide blijft een nuttig programma in deze fase door thematisch werken te combineren met speelse opdrachten. Ook methodes zoals Schatkist 3 en Kleuterplein 2 bieden interactieve activiteiten zoals rijmen, zingen en klanken ontdekken. Samen helpen ze kinderen de eerste stappen richting geletterdheid te zetten. Daarnaast wordt in sommige klassen al gebruik gemaakt van Veilig leren lezen in de Kim- of Zoem-versie, waarmee kinderen die hieraan toe zijn voorbereid worden op groep 3 door oefeningen en digitale hulpmiddelen die de koppeling tussen klanken en letters versterken.

Aanvankelijk lezen (6-7 jaar)

De grootste sprong maken kinderen meestal in groep 3, waar ze echt leren lezen. Ze leren letters, woorden en korte zinnen samenvoegen en krijgen steeds meer zelfvertrouwen in hun leesvaardigheid. Veilig leren lezen, Atlantis Start of Lijn 3 zijn hierbij onmisbare methodes. Met een gestructureerde opbouw van klanken en letters leren kinderen stap voor stap lezen. Het gebruik van interactieve werkvormen en digitale tools houdt het proces uitdagend en leuk.

Als je op zoek bent naar een methode met een holistische aanpak voor het visuele (taalzwakke) brein, is Letterklankstad een passende keuze.

Tips voor de praktijk

  • Sluit aan bij de ontwikkeling van kinderen: De leesontwikkeling komt pas op gang als het kind belangstelling toont in bijvoorbeeld boekjes, klanken en letters. Lees tot die tijd zo veel mogelijk voor en doe leuke taalspelletjes waarbij kinderen kunnen aanhaken als ze interesse hebben.
  • Maak lezen leuk: Zorg voor aantrekkelijke leeshoekjes en gebruik verschillende soorten boeken die aansluiten bij de belevingswereld van kinderen. Dit motiveert hen om boeken te pakken en te (blijven) lezen.
  • Werk thematisch: Thema’s maken leren lezen betekenisvol. De meeste methodes laten zien hoe je met thema’s zowel taalontwikkeling als andere vaardigheden kunt stimuleren.

Ontwikkelingsmaterialen

Deze ontwikkelingsmaterialen zijn bij uitstek geschikt om kinderen op speelse wijze kennis te laten maken met klanken, letters en woorden.

Woordjes lopen

Met de drie matten van Woordjes lopen (korte en lange klanken, tweetekenklanken en alle klanken) leren kinderen door te bewegen! Ze lopen over de mat en zetten hun voet(en) op een medeklinker/klinker of lopen van de ene naar de andere letter om een woord te maken. Hun hele lijf wordt ingezet om letters en/of woorden te oefenen, te herhalen of te bedenken.

woordjes lopen

Letterspel

Kinderen benoemen en luisteren naar de woorden die bij de afbeeldingen horen. Daarna sorteren ze de woorden op basis van de letter die in het begin, midden of eind klinkt. Letterspel is er in drie varianten:  Letterspel Begin, Letterspel Midden en Letterspel Eind.

letterspel

Woordkaarten

Kennismaken met letters en woorden met de Woordkaarten. Kinderen herkennen de afbeeldingen en praten erover. Tegelijkertijd zien zij het woord en de letters. De kaarten bestaan uit 26 woorden, waarvan alle eerste letters het alfabet vormen.

woordkaarten

Wil je meer weten over hoe je lezen kunt stimuleren bij jonge kinderen? Of ben je benieuwd naar praktische tips voor in de klas? Laat het ons weten!