Digitale geletterdheid is in onze maatschappij niet meer weg te denken. Maar hoe leren kinderen nu eigenlijk wat echt en wat nep is in deze digitale samenleving? In de nieuwe boekenserie Lees je digiwijs, schrijven verschillende kinderboekenschrijvers én experts over onderwerpen die bij digitale geletterdheid horen.
‘Scholen moeten met digitale geletterdheid aan de slag. Leerlingen zijn de hele dag door online bezig. Dus het is heel belangrijk dat ze mediawijs zijn en alle vaardigheden kennen die ze nodig hebben om in de digitale wereld te functioneren’, vertelt Eliane Segers, onder meer Hoogleraar Leren en Technologie aan de Radboud Universiteit in Nijmegen. Maar wanneer ben je digitaal geletterd?
In het Handboek Digitale Geletterdheid van Kennisnet staat het zo: ‘Digitaal geletterd ben je, als je de vier basisvaardigheden beheerst: ict-basisvaardigheden, computational thinking, informatievaardigheden en mediawijsheid. Deze vaardigheden zijn nodig om goed te functioneren in de maatschappij, zowel in een leer- als in een werkomgeving. Het gaat daarbij om de samenhang tussen die vier vaardigheden.’
Eén van de schrijvers van de nieuwe Lees je digiwijs-serie, is Remco Pijpers. Hij is strategisch adviseur digitale geletterdheid bij Kennisnet en schreef voor Zwijsen zijn eerste kinderboek: Gehackt. Zijn boek komt in juni uit. ‘Ik heb het verhaal gebaseerd op gebeurtenissen die waargebeurd zijn. Het is deels biografisch en deels fictief. Om zo’n serieus onderwerp op een goede manier op te schrijven voor kinderen, vond ik een uitdaging. Het moet grappig en ontroerend zijn en de doelgroep aanspreken’, vertelt Remco. Zijn achtergrond als strategisch adviseur bij Kennisnet hielp hem bij het schrijven van het verhaal.
Ook Mickey Touwslager, expert op het gebied van digitale geletterdheid, las mee met de boeken. ‘Ik heb vooral inhoudelijk gekeken naar de kaders waarin begrippen rondom digitale vaardigheden uitgelegd worden’, vertelt hij. ‘Ik vind de serie een waardevolle toevoeging om digitale geletterdheid op scholen te laten landen. Het zijn leuke verhalen, met kernachtige voorbeelden waarin kinderen zich herkennen. Het zijn spannende thema’s en de informatieve kaders in de boeken zijn leerzaam.’
‘Digitale geletterdheid is een belangrijk onderwerp, maar het heeft nog geen vaste plek in het onderwijs’, vertelt Remco. ‘Technologie zit overal in: telefoons, stoplichten en in de software van het onderwijs. Digitaal is nu de norm en wil je daar goed mee om gaan, dan moet je daar handvatten voor geven. We zijn nu bezig binnen Curriculum.nu om digitale vaardigheden vast in het onderwijs te krijgen, maar uiteindelijk beslist de Tweede Kamer hierover.’
Ook Mickey ziet dat digitale geletterdheid niet uit onze samenleving weg te denken is. ‘De manier waarop we communiceren, samenwerken, de liefde vinden en informatie van de overheid krijgen; het is allemaal digitaal. We zijn er compleet afhankelijk van. Ik zie er zeker een taak voor het onderwijs, om leerlingen de basisvaardigheden mee te geven. In elke beroepssector heb je die vaardigheden nodig.’
Eliane en Remco merken ook dat het niet genoeg is om de digitale vaardigheden alleen thuis te leren. ‘Het is de taak van de school om mediawijsheid in de klassen te brengen. Dat is onderdeel van het begrijpend lezen van nu’, zegt Eliane.
‘Online zijn de teksten vaak veel langer dan de verhalen die kinderen gewend zijn in hun schoolboeken. Daarnaast zijn ze niet op hun niveau geschreven. Kinderen moeten dus leren hoe ze de informatie filteren uit die teksten en hoe je betrouwbare bronnen van minder betrouwbare onderscheidt bijvoorbeeld’, vertelt Eliane.
‘De combinatie van digitale geletterdheid en begrijpend lezen is hierbij van groot belang. Idealiter is dat in de methodes verweven, zodat leerlingen leren teksten te begrijpen en zo de informatie online kunnen filteren’, aldus Eliane. ‘Pas als kinderen goed begrijpend lezen, redden ze zich ook beter in de digitale wereld.’
Het boek Code WIFI is een spannend verhaal over wifi, 4G, onmisbare mobieltjes en een whizzkid voor lezers vanaf 8 jaar. Aleks en Sofya gaan met hun oma naar haar geboorteland. Bij de grens zien ze twee kinderen wegsluipen. Wat is hun geheim? Aleks en Sofya gaan op onderzoek uit. Ze ontdekken dat de kinderen op zoek zijn naar hun ouders, die ze kwijt zijn geraakt tijdens een vlucht uit de oorlog. Aleks en Sofya doen er alles aan om te helpen. Maar of dat genoeg is?
Ga direct naar het inkijkexemplaar.
Het boek Het AI-incident gaat over de school van Dexter, Han en Finn, die is opeens computergestuurd: op de gangen zijn loopbanden, de conciërge is een robot en de gymleraar is vervangen door een virtual reality programma. De jongens vinden het geweldig. Totdat ze samen met het nieuwe meisje ontdekken dat er rare dingen gebeuren. Kunnen de vier helden de school redden? Een spannend verhaal over robotica, virtual reality en computers.
Ga direct naar het inkijkexemplaar.
Bekijk ook de extra checklists die beschikbaar zijn voor bij de boeken.
Woordzoeker
Herken jij nepnieuws?
Social Media
Wachtwoorden – wat wel en wat niet
De serie is compleet en bestaat uit de volgende boeken: Voor groep 5-6 Code WIFI over patroonherkenning), Stop (over gameverslaving), Zoekwoord (over nepnieuws) en Onmogelijk spel (over gamen). Voor groep 7-8 Nep (over fake news), Hartjes & bommen (over social media), Gehackt (over hacken) en Het AI-incident (over robotica).
Wil je meer weten over Digitale Geletterdheid? Bekijk ook www.derolfgroep.nl/digitale-geletterdheid
